Οι κεντρικές τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο εργάζονται για τη διεθνοποίηση των ψηφιακών νομισμάτων των κεντρικών τραπεζών (CBDC). Το παγκόσμιο δίκτυο θα μπορεί να επεξεργάζεται διασυνοριακές πληρωμές σε πραγματικό χρόνο. Το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι tokenization «τοκενοποίηση» όλων των εμπορεύσιμων περιουσιακών στοιχείων, οτιδήποτε από μετοχές και ακίνητα μέχρι χρυσό.
Τα επόμενα χρόνια, τα CBDC θα αντικαταστήσουν τα μετρητά με ψηφιακά νομίσματα που είναι αποθηκευμένα σε ένα βιβλίο που τηρείται από τις κεντρικές τράπεζες. Οι χρήστες κατεβάζουν ένα ψηφιακό πορτοφόλι στο κινητό τους τηλέφωνο για να λαμβάνουν τον μισθό τους και να πληρώνουν για αγαθά και υπηρεσίες. Με ένα παγκόσμιο δίκτυο CBDC, οι χρήστες θα μπορούν να μεταφέρουν χρήματα άμεσα σε άλλα ψηφιακά πορτοφόλια οπουδήποτε στον κόσμο.
Η Κίνα ηγείται στην ανάπτυξη CBDC. Το e-yuan είναι πλέον διαθέσιμο σε 17 κινεζικές επαρχίες και 26 πόλεις. Περισσότεροι από 250 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν κατεβάσει το ψηφιακό πορτοφόλι από τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBOC). Οι τοπικές κυβερνήσεις και οι κρατικές εταιρείες πληρώνουν μισθούς σε ψηφιακό γιουάν για να ενθαρρύνουν τη χρήση των CBDC.
Επί του παρόντος βρίσκονται σε εξέλιξη δοκιμές για τη διεθνοποίηση των CBDC. Η PBOC, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών και άλλες νομισματικές αρχές εργάζονται πάνω στις «ράγες» που μπορούν να κάνουν τις πλατφόρμες CBDC διαλειτουργικές. Ένα παγκόσμιο δίκτυο μορφών σχεδίων CBDC θα επέτρεπε τις διασυνοριακές πληρωμές σε πραγματικό χρόνο και χωρίς κόστος για τον χρήστη.
Τα CBDC χρησιμοποιούν μια τροποποιημένη έκδοση του blockchain, την τεχνολογία κατανεμημένης (μη συγκεντρωμένης) λογιστικής που χρησιμοποιείται για την επικύρωση συναλλαγών με κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ethereum. Σε αντίθεση με τα κρυπτονομίσματα, οι πλατφόρμες CBDC των κεντρικών τραπεζών είναι κεντρικές. Οι πλατφόρμες CBDC βρίσκονται υπό τον έλεγχο των εθνικών κυβερνήσεων.
Η ανάπτυξη ενός διεθνούς δικτύου CBDC έγινε πιο επείγουσα πέρυσι, αφού οι δυτικές χώρες απαγόρευσαν τη Ρωσία από το SWIFT, την παγκόσμια υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων με έδρα το Βέλγιο για εμπορικές τράπεζες. Η SWIFT έχει εικονικό μονοπώλιο στις παγκόσμιες διασυνοριακές συναλλαγές πληρωμών.
Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το SWIFT προκάλεσε παγκόσμιες ανησυχίες, ειδικά στον Παγκόσμιο Νότο. Εάν μια παγκόσμια δύναμη όπως η Ρωσία θα μπορούσε να αποκλειστεί από το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών, οποιαδήποτε χώρα που παραβιάζει τις δυτικές πολιτικές θα μπορούσε να είναι η επόμενη.
Ο οπλισμός του SWIFT, μαζί με την κατάσχεση 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ρωσικά συναλλαγματικά αποθέματα, έδωσε επίσης μια νέα ώθηση στους BRICS, τον χαλαρά συνδεδεμένο όμιλο Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας και Νότιας Αφρικής.
Μέχρι πρόσφατα, οι BRICS σπάνια ενέκριναν ένταξη. Αλλά μετά τον οικονομικό πόλεμο στη Ρωσία, περισσότερες από 50 χώρες στον Παγκόσμιο Νότο υπέβαλαν αίτηση για ένταξη.
Ο χειρισμός του χρηματοπιστωτικού συστήματος οδήγησε σε έναν αυξανόμενο αριθμό διασυνοριακών συμφωνιών πληρωμής «peer-to-peer». Οι χώρες διαπραγματεύονται όλο και περισσότερο στα δικά τους νομίσματα, παρακάμπτοντας το SWIFT και το παγκόσμιο σύστημα δολαρίων. Οι διασυνοριακές πληρωμές peer-to-peer είναι απρόσβλητες στις δυτικές κυρώσεις.
Μια άλλη ανησυχία των BRICS και του Παγκόσμιου Νότου είναι τα επίπεδα χρέους των προηγμένων οικονομιών. Οι χώρες της Ομάδας των Επτά πνίγονται σε μια θάλασσα χρέους. Μόνο το χρέος των ΗΠΑ ξεπερνά τα 32 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή το 120% του ΑΕΠ. Οι πληρωμές τόκων για το εθνικό χρέος θα είναι σύντομα το μεγαλύτερο στοιχείο στον προϋπολογισμό των ΗΠΑ.
Τα σημάδια της απώλειας της πίστης στο δολάριο είναι παντού. Η Κίνα, η Ιαπωνία και η Σαουδική Αραβία πουλούν ποσά ρεκόρ αμερικανικού χρέους (Treasuries). Η Κίνα επανεπενδύει τα χρήματα σε κοιτάσματα φυσικού αερίου στη Μέση Ανατολή. Την ίδια στιγμή, οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αγοράζουν χρυσό σε ποσά ρεκόρ.
Ο χρυσός χρησιμοποιείται ιστορικά ως προστασία έναντι της υποτίμησης του νομίσματος (νομισματικός πληθωρισμός). Αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την επαναφορά και επαναβαθμονόμηση του νομισματικού συστήματος σε περίπτωση κατάρρευσης των νομισμάτων.
Οι μαζικές αγορές χρυσού από τους κεντρικούς τραπεζίτες, οι οποίοι έχουν βαθύτερη κατανόηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος από τους περισσότερους, υποδηλώνουν ότι βλέπουν μια νομισματική επαναφορά ως πραγματική πιθανότητα. Η ιστορία δείχνει ότι τα αποθεματικά νομίσματα έχουν μέση διάρκεια ζωής περίπου 100 χρόνια.
Ένας νέος κανόνας χρυσού θα ήταν επίσης ένα πλήγμα για τη Σύγχρονη Νομισματική Θεωρία (MMT), μια έννοια που εμφανίστηκε πριν από 40 χρόνια και βασίζεται στην υπόθεση ότι οι κυβερνήσεις που εκδίδουν το δικό τους νόμισμα δεν μπορούν ποτέ να χρεοκοπήσουν. Η MMT υποστηρίζει ότι οι κυβερνήσεις μπορούν πάντα να τυπώνουν περισσότερα χρήματα. Αλλά αυτό προϋποθέτει ότι η οικονομία είναι ένα κλειστό, αυτόνομο σύστημα.
Οι ΗΠΑ έχουν διαρκές εμπορικό έλλειμμα και τρισεκατομμύρια χρέος στο εξωτερικό (καθαρό 60% του ΑΕΠ τους). Οι ξένοι πιστωτές της έχουν ήδη αποδειχθεί ότι έχουν περιορισμένη ανοχή στην απεριόριστη εκτύπωση χρημάτων. Η ιστορία δείχνει ότι η κατάρρευση ενός αποθεματικού νομίσματος συνήθως συνοδεύεται από την υποβάθμιση του νομίσματος.
Μετρημένο έναντι του χρυσού, το δολάριο έχει χάσει περισσότερο από το 90% της αξίας του από τότε που ο αείμνηστος πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαχρντ Νίξον το έβγαλε από τον κανόνα του χρυσού το 1971. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να εκτυπώσει όσα χρήματα θέλει, αλλά μια νομισματική επαναφορά με βάση τον χρυσό θα ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορεί να τυπώσει, πετρέλαιο, σπάνιες γαίες ή χρυσό.
Τα CBDC, όπως και τα τραπεζογραμμάτια, είναι «μάρκες» χρημάτων. Αντιπροσωπεύονται από μια δυαδική συμβολοσειρά (ένα μπλοκ δεδομένων) που είναι μοναδική για τη συγκεκριμένη νομισματική μονάδα. Το μπλοκ δεδομένων αποθηκεύεται στο καθολικό της κεντρικής τράπεζας.
Εάν τα νομίσματα μπορούν να γίνουν μάρκες, το ίδιο μπορούν και άλλα εμπορεύσιμα περιουσιακά στοιχεία. Οι κεντρικές τράπεζες εξετάζουν τη συμβολή μετοχών, ασφαλιστηρίων συμβολαίων, τίτλων ιδιοκτησίας και οτιδήποτε έχει νομισματική αξία. Το διακριτικό περιέχει όλα τα απαιτούμενα δεδομένα για αυτό το στοιχείο.
Για παράδειγμα, ένα συμβόλαιο ασφάλισης με διακριτικό περιέχει δεδομένα για το συμβόλαιο (όροι και προϋποθέσεις, ημερομηνία λήξης, κ.λπ.) και ποιος επιτρέπεται να αλληλεπιδρά με το αντικείμενο. Στο μπλοκ μπορεί να δοθεί πρόσβαση στον τραπεζικό λογαριασμό του αντισυμβαλλομένου για να ενεργοποιηθούν οι πληρωμές ανανέωσης.
Η σύνδεση των πορτοφολιών CBDC με ασφαλιστήρια συμβόλαια, φορολογικά αρχεία, πιστωτικό ιστορικό και άλλα περιουσιακά στοιχεία και συναλλαγές δημιουργεί ένα λεγόμενο ενοποιημένο βιβλίο, ένα ενιαίο μητρώο όλων των περιουσιακών στοιχείων και συναλλαγών του κατόχου του πορτοφολιού CBDC.
Μια πλατφόρμα CBDC με διακριτικά μπορεί επίσης να φιλοξενήσει κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Stable Coin. Οι κεντρικές τράπεζες σε ορισμένες χώρες ενδέχεται να απαγορεύουν τα κρυπτονομίσματα, ενώ άλλες μπορεί να επιτρέπουν τις συναλλαγές κρυπτογράφησης και τη μετατροπή νομισμάτων CBDC. Η μεταβαλλόμενη αξία των κρυπτονομισμάτων, όπως και των άλλων περιουσιακών στοιχείων, μπορεί να ενημερωθεί σε πραγματικό χρόνο.
Φέτος, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών δημοσίευσε μια ομιλία του Hyun Song Shin, επικεφαλής της έρευνας στο BIS, με τίτλο «A Blueprint for the Future Monetary System». Η έκθεση περιελάμβανε ένα κεφάλαιο σχετικά με το tokenization και απαριθμούσε τα βασικά σημεία:
- Ένας νέος τύπος υποδομής χρηματοπιστωτικής αγοράς – ένα ενοποιημένο καθολικό – θα μπορούσε να αποσπάσει τα πλήρη οφέλη της συμβολικής συνδυάζοντας χρήματα από την κεντρική τράπεζα, καταθέσεις με διακριτικά και περιουσιακά στοιχεία σε μια προγραμματιζόμενη πλατφόρμα.
- Μπορεί να συνυπάρχουν πολλαπλά λογιστικά βιβλία – το καθένα με μια συγκεκριμένη περίπτωση χρήσης, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με διεπαφές προγραμματισμού εφαρμογών για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας καθώς και την προώθηση της χρηματοοικονομικής ένταξης και ίσων όρων ανταγωνισμού.
Η εικόνα που προκύπτει από τον συνδυασμό των CBDC, του tokenization και ενός ενοποιημένου καθολικού είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο κεντρικών τραπεζών, η καθεμία με τους δικούς της νόμους και κανονισμούς, αλλά διαλειτουργικό με τις πλατφόρμες CBDC σε όλες τις άλλες χώρες που τηρούν ένα κοινό πρωτόκολλο.
Η BIS δεν ήταν η πρώτη που οραματίστηκε μια παγκόσμια ολοκληρωμένη πλατφόρμα CBDC. Το 2021, η Κίνα πρότεινε ένα πρωτόκολλο για τα CBDC που περιλαμβάνει κανόνες για το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλο τον κόσμο και ποιες πληροφορίες μπορούν να μοιραστούν.
Ένα συμπαγές παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα συνδυάζει τη συγκέντρωση (σε εγχώριο επίπεδο) με την αποκέντρωση (σε παγκόσμιο επίπεδο). Στο εσωτερικό, η κεντρική κυβέρνηση είναι ο φύλακας αλλά παγκοσμίως, δεν υπάρχει θυρωρός εκτός από το κοινά συμφωνημένο πρωτόκολλο.
Μια παγκόσμια διαλειτουργική πλατφόρμα CBDC θα μεταμορφώσει την έννοια του χρήματος. Πολλά νομίσματα και μάρκες ενσώματων περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσαν να διαπραγματεύονται απρόσκοπτα σε πραγματικό χρόνο. Ένα ενοποιημένο καθολικό δημιουργεί απλότητα μέσω της πολυπλοκότητας. Θα είχε μόνο δύο είδη χρηστών: οφειλέτες και πιστωτές.
Οι πολέμιοι της ψηφιοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος φοβούνται ότι τα CBDC θα οδηγούσαν σε έναν κόσμο Οργουελικό. Σημειώνουν ότι οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να παρακολουθούν πώς, πότε και πού ξοδεύουν οι άνθρωποι τα χρήματά τους. Οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι τα CBDC θα δημιουργήσουν την υπερ-διαφάνεια που απαιτείται για την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και της ανισότητας.
Το θετικό είναι ότι κάθε χώρα μπορεί να αποφασίσει πώς να εφαρμόσει τις πλατφόρμες CBDC της και πώς αλληλεπιδρά με ξένες πλατφόρμες. Η αυτονομία και η ηθική διακυβέρνηση είναι το κλειδί. Η αντίθεση στα CBDC τείνει να είναι μεγαλύτερη σε χώρες όπου η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση είναι χαμηλή.
